අනුරාධපුර චාරිකාව
ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාණ අගනුවර වන අනුරාධපුරය පොහොසත් ඉතිහාසයෙන් හා සංස්කෘතික වැදගත්කමෙන් පිරී ගිය නගරයකි. සෑම වසරකම පොසොන් සමයේදී අනුරාධපුරය ප්‍රාණවත් සැමරුම් හා ආගමික වතාවත්වලින් ජීවමාන වේ. මෙම නැකත් කාලය ශ්‍රී ලංකාවට බුදුදහම පැමිණීම සිහිපත් කරන අතර ලොව පුරා බැතිමතුන් සහ සංචාරකයින් විශාල සංඛ්‍යාවක් ආකර්ෂණය කරයි. travel with Sandu තුලින් අපි ඔබව රැගෙන යන්නේ පොසොන් සමයේ අනුරාධපුරයේ නැරඹිය යුතුම මනරම් ස්ථාන කිහිපයකටයි.
අනුරාධපුර නගර මධ්‍යයේ පිහිටා ඇති ශ්‍රී මහා බෝධිය ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති අති පූජනීය බෞද්ධ පුදබිමකි. බුදු රජාණන් වහන්සේ බුද්ධත්වයට පත් වූ ඉන්දියාවේ මුල් බෝධියෙන් ලබාගත් අංකුරයක් වන එය ඉතිහාසයේ පැරණිතම ජීවමාන වෘක්ෂය ලෙස විශ්වාස කෙරේ. පොසොන් සමයේදී ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ වන්දනාමාන කිරීමට සහ ආගමික වතාවත්වලට සහභාගී වීමට දහස් ගණනක් බැතිමතුන් පැමිණේ. නිස්කලංක වාතාවරණය සහ භක්තිමත් වාතාවරණයක ඇති එය මේ සමයේ නැරඹිය යුතුම ගමනාන්තයක් බවට පත් කරයි.
ඒ වගේම සිත නිවන තවත් පිං බිමක් තිබේ . එනම් රුවන්වැලිසෑය ස්ථූපය අනුරාධපුරයේ වාස්තුවිද්‍යාත්මක උරුමයේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය විදහා දක්වන දැවැන්ත පෞරාණික ස්මාරකයකි. ක්‍රිස්තු පූර්ව 2 වැනි සියවසේ දුටුගැමුණු රජු විසින් ඉදිකරන ලද මෙම අසිරිමත් ස්තූපයේ බුදු රජාණන් වහන්සේගේ ධාතු තැන්පත් කර ඇත. පොසොන් සමයේදී ස්තූපය දහස් ගණන් තෙල් පහන් වලින් ආලෝකමත් වන අතර, දුර බැහැර සිට පැමිණෙන අමුත්තන්ගේ සිත් ඇදගන්නා චමත්කාරජනක දර්ශනයක් නිර්මාණය කරයි.
පොසොන් මාසයට වැදගත්ම වන සිද්ධස්ථාය වන්නේ මිහින්තලයයි. මිහින්තලය ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටා ඇති වැදගත් ඓතිහාසික හා ආගමික පුදබිමකි. එය ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාණ අගනුවර වූ අනුරාධපුර නගරය ආසන්නයේ පිහිටා ඇත. ශ්‍රී ලංකාවට බුද්ධාගම හඳුන්වා දුන් ස්ථානය ලෙස සැලකන්නේ මිහින්තලය වන අතර බුදුදහම තුළ විශාල වැදගත්කමක් දරයි.
ඉතිහාස වාර්තාවලට අනුව ක්‍රිස්තු පූර්ව 3 වැනි සියවසේදී ඉන්දියාවේ අශෝක අධිරාජ්‍යයා තම පුත්‍රයා වූ මහින්ද ශ්‍රී ලංකාවට බෞද්ධ ධර්මදූතයෙකු ලෙස එවන ලදී. මිහිඳු මාහිමියන් එකල කැලයක් වූ මිහින්තලාවට පැමිණ ශ්‍රී ලංකාවේ දේවානම්පියතිස්ස රජු හමුවිය. ඔහු රජුට බුදුදහමේ ඉගැන්වීම් දේශනා කළ අතර පසුව ඔහු තම අනුගාමිකයන් සමඟ ආගම වැළඳ ගන්නා ලදී. මෙම සිදුවීම ශ්‍රී ලංකාවට බුදුදහම විධිමත් ලෙස හඳුන්වාදීම සනිටුහන් කරන ලදී.
මිහින්තලය පුරාණ බෞද්ධ ව්‍යුහයන් සහ ස්මාරක සඳහා ප්‍රසිද්ධය. ඒ අතරින් වඩාත් ප්‍රමුඛ වන්නේ මහාසෑය නමින් හඳුන්වන මිහින්තලා ස්තූපයයි. එය බෞද්ධ ධර්මදූතයා වූ මිහිඳු මාහිමියන්ගේ ධාතු තැන්පත් කරන බවට විශ්වාස කෙරෙන විශාල ස්තූපයකි. ස්ථූපය කඳු මුදුනක පිහිටා ඇත.
මිහින්තලේ ඇති අනෙකුත් කැපී පෙනෙන ආකර්ෂණීය ස්ථාන අතර අම්බස්තල චෛත්‍යය, කණ්ටක චෛත්‍ය සහ ආරාධනා ගල ඇතුළත් වේ. අම්බස්ථල චෛත්‍යය කඳු පාමුල පිහිටා ඇති කුඩා ස්තූපයක් වන අතර කණ්ටක චෛත්‍ය සංකීර්ණ කැටයම් වලින් සරසා ඇති ස්ථූපයකි. ආරාධනා ගල යනු මිහිඳු මාහිමියන් භාවනා කල බව කියන ගල් පර්වතයකි.
මිහින්තලය බෞද්ධයන්ගේ පූජනීය වන්දනා ස්ථානයක් ලෙස සැලකෙන අතර ශ්‍රී ලංකාවෙන් සහ ලොව පුරා බැතිමතුන් ආකර්ෂණය කරයි. එය ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික වැදගත්කම නිසා ජනප්‍රිය සංචාරක ගමනාන්තයක් ද වේ.
ඒ වගේම අභයගිරි ආරාමය අතීතයේ දී බෞද්ධ ඉගෙනීමේ හා පැවිදි ජීවිතයේ දියුණු මධ්‍යස්ථානයක් විය. විශාල ප්‍රදේශයක් පුරා පැතිරී ඇති එහි දහස් සංඛ්‍යාත භික්ෂූන් වහන්සේලා වැඩ සිටි අතර බුද්ධාගම ප්‍රචාරණය කිරීමේදී තීරණාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටු කරන ලදී. අද, අභයගිරි ආරාමයේ නටඹුන් පුරාණ ආරාම පිළිවෙත් සහ වාස්තුවිද්‍යාත්මක ආශ්චර්යයන් පිළිබඳ සිත් ඇදගන්නා සුළු දර්ශනයක් ලබා දෙයි. පොසොන් සමයේදී විචිත්‍රවත් පෙරහැරවල් සහ ආගමික උත්සව පවත්වයි. නිස්කලංක නටබුන් ගවේෂණය කිරීම හැකිය. ඔබට අනුරාධපුරයේ ගැඹුරු අධ්‍යාත්මිකත්වය ලබා ගැනීමට හැකිය.
බෙහෙවින් නිස්කලංක පරිසරයක ඇති තවත් ස්ථානයක් තමයි ඉසුරුමුණිය . ඉසුරුමුණිය විහාරය පාෂාණමය මූර්ති සහිත ස්ථානයකි. සන්සුන් වටපිටාව සඳහා ප්‍රසිද්ධය. විහාරස්ථානයේ විශිෂ්ටතම කෘතිය වන ඉසුරුමුණිය පෙම්වතුන්, ගැඹුරු සෙනෙහසින් අතරමං වූ යුවළක් නිරූපණය කරන සිත් ඇදගන්නා කැටයමකි. විහාර සංකීර්ණයේ ඇති නිස්කලංක පරිසරය පොසොන් සමයේදී මෙනෙහි කිරීමට සහ ස්වයං විමර්ශනය සඳහා කදිම ස්ථානයක් බවට පත් කරයි. බැතිමතුන් දේවමාළිගාවට පැමිණ වන්දනා කිරීම සහ ආශිර්වාද ලබා ගැනීම සිදු කරයි. ඒ ස්භාවික පරිසරය අධ්‍යාත්මික සුවයක්ද ලබා දෙයි.
1. චෛත්‍ය ථූපාරාමය / ථූපාරාමය
2. ලෝවාමහාපාය ලෝකඩ මාලිගය
3. මිරිසවැටිය ස්තූපය
4. ලංකාරාම ස්තූපය
5. කුට්ටම් පොකුණ
6. සමාධි බුද්ධ ප්‍රතිමාව
7. තිස්ස වැව
8. නුවර වැව
9. බුද්ධ දළදා මාලිගාවේ නටබුන්
10. මහාපාලි සංකීර්ණයේ නටබුන් යනාදී තවත් බොහෝ සිද්ධස්ථාන හා සංචාරක ස්ථාන තිබේ.
අනුරාධපුරයේ ඉපැරණි වෙහෙර විහාර, චෛත්‍ය හා ආරාම සහිත පොසොන් උත්සවය සඳහා සිත් ඇදගන්නාසුළු පසුබිමක් සපයයි. මෙම පූජනීය සමයේදී මෙම සුවිශේෂී ගමනාන්තයන් නැරඹීම ඉතා වැදගත් වන අතර සන්සුන් වාතාවරණයක සහ විශ්මය ජනක ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ විචිත්‍රවත් ආගමික දේවල් නැරඹීමට හැකිය.
සටහන – සඳුපමා ගමගේ