ස්වභාදහම විසින් අපූරු දේ මවා ඇත. සමහර මැවීම් නම් ඇස් අදහ ගැනීමට නොහැකි ය. ඒවා විදිමින් කාලය ගත කිරීමට ද වාසනාවන්ත විය යුතුය. ඒ නිසාම පොඩි වෙනසකටත් එක්ක travel with sandu ඔයාලව අරගෙන යන්නේ වෙනස්ම ස්ථානයකට.
ලංකාවේ ඕනෑම කෙනෙක් දන්නවා ලංකාවේ සංචාරක පරාදීස බොහෝ පිහිටා තිබෙන බව . ඒ අතරින් දේශීය සංචාරකයන් නම් මේ පරාදීසය නොදන්නවා නම් විය නොහැකි. මන්දාරමෙන් වෙන් කරන්න නොහැකි නුවරක් තමයි මේ නුවර. ඒ තමයි මන්දාරම්නුවර. හුදෙකලා ගම් පියසක් වන මෙය විවේකීව කාලය ගත කරන්න වෙනස්ම අත්දැකීමක් ලබා ගන්න තවත් හොඳම තැනක් බව නම් කිව යුතුමයි.
මන්දාරම් නුවර කියන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකරයේ පිහිටි සුන්දර ගම්මානයකි. මෙය සශ්‍රීක හරිත කඳු අතර පිහිටා ඇති විශ්ම ජනක දර්ශන සපයන ගම්මානයකි. නගර ජීවිත කඩිමුඩියේ හා තදබදයෙන් මිදීමට අපේක්ෂා කරන අයට කදිම සුන්දර සංචාරක ගමනාන්තයක් වන බව නම් කිව යුතුම වේ. මන්දාරම් නුවර කොළඹ අගනුවර සිට කිලෝමීටර් 150 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති අතර මහනුවර හෝ නුවරඑළිය හරහා මේ ගම්මානයට ප්‍රවේශ වීමට හැකියාව තිබේ.
මෙම ගම්මානය නම් කර ඇත්තේ “මන්දාරම්” මල නිසා වන බවට ජනප්‍රවාදයක් ද තිබෙන අතර එය ප්‍රදේශයේ බහුලව දක්නට ලැබෙන දුර්ලභ හා ලස්සන මලකි. මෙහි තේ වතු, වනාන්තර සහ කඳු වලින් වටවී ඇති අතර එය ගමට විශ්මය ජනක පසුබිමක් සපයයි. සංචාරකයින් අතර ජනප්‍රිය ආකර්ෂණයක් වන රාවන් දිය ඇල්ල ඇතුළු තවත් දිය ඇලි කිහිපයක් ද මෙම ගම්මානයේ පිහිටා ඇත.මන්දාරම් නුවර ඇති සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් වන්නේ එහි ඇති පොහොසත් ජෛව විවිධත්වයයි. මෙම ගම්මානයට ආවේණික වූ විවිධ ශාක හා සත්ත්ව විශේෂ තිබේ. මෙම ප්‍රදේශය ශ්‍රී ලංකා දිවියා, මලකඩ පැල්ලම් සහිත බළලා සහ දම් පැහැති මුහුණැති ලැන්ගර් ඇතුළු විශේෂ සත්ත්වයන් කිහිපයකට ද වැදගත් වාසස්ථානයකි.
මන්දාරම් නුවර තේ වතු සඳහා ද ප්‍රසිද්ධ වේ. ප්‍රදේශයේ ඇති තේ වතු ලෝකයේ හොඳම තේ වර්ග කිහිපයක් නිෂ්පාදනය කරන අතර ම සංචාරකයන්ට ද තේ කර්මාන්තශාලා නැරඹීමට සහ තේ සෑදීමේ ක්‍රියාවලිය සියැසින් දැක ගැනීමට හැකියාව ඇත. ඒ තේ වතු අවට කඳු සහ නිම්නවලට සිත් ඇදගන්නා බව නම් නොරහසකි.
තවත් විශේෂම ස්ථාන ලෙස ගම්මානයේ පුරාණ විහාරස්ථාන සහ ඓතිහාසික ස්ථාන කිහිපයක තිබේ. ඒ අතර ඇති ශ්‍රී බෝධිරාජාරාම විහාරය 18 වැනි සියවස දක්වා දිවෙන ගමෙහි පිහිටා ඇති සුන්දර විහාරස්ථානයකි. එහි ඇති අලංකාර ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය සහ සංකීර්ණ කැටයම් ප්‍රසිද්ධය. උඩරට රාජධානි සමයේ ඉදිකරන ලද බලකොටුවක නටබුන් ලෙස සැලකෙන මන්දාරම් නුවර ගල්ගේ ඇතුළු පුරාණ නටඹුන් කිහිපයක් ද මෙම ගම්මානයේ පිහිටා ඇත.
සංචාරකයන් සඳහා මන්දාරම් නුවර අවට කඳු සහ නිම්නවල සිත් ඇදගන්නාසුළු දර්ශන ලබා දෙන කඳු නැගීමේ මං පෙත් කිහිපයක් ම තිබෙන අතරම මෙම ගම්මානය ස්වභාවික නාන තටාක සහ දිය ඇලි කිහිපයක නිවහනක් ද වේ. එමඟින් ප්‍රබෝධමත් විවේකයක් සංචාරය කරන සියලුම දෙනාට ලබා ගැනීමට හැකිය.මෙහි ඇති කදුපන්ති අතරින් කොඩිගල විශේෂ වේ. කොඩිගාර ලෙසද හඳුන්වන්නේ මෙයයි.මෙය නෑගීමට නම් ටිකක් අපහසු අතර ගමෙහි ජීවත් වන්නා වූ කෙනෙකු සමඟ හෝ හොඳින් මෙය දන්නා කෙනෙකු සමඟ ගමන් කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.
ගමේ සිට කිලෝමීටර් 7 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති රාවන් දිය ඇල්ල ඒ සඳහා ජනප්‍රිය ස්ථානයකි. සිත් ඇඳගන්නා දිය දහරා පහලට වැටෙන විට කොතරම් ස්භාදහම කෙතරම් විස්මයක් මේ මහ පොළොවේ කර ඇති දැයි සිතේ.
මන්දාරම් නුවර නවාතැන් විකල්පයන් සීමිත වූ නමුත් සංචාරකයන්ට ප්‍රදේශයේ නිවාස සහ හෝම් ස්ටේස් කිහිපයක් සොයාගත ගැනීමට හැකිය. මෙම නවාතැන් ගමෙහි සාම්ප්‍රදායික ජීවන රටාව අත්විඳීමට සහ ප්‍රදේශවාසීන් සමඟ අන්තර් ක්‍රියා කිරීමට අද්විතීය අවස්ථාවක් ලබා දෙයි. ගමේ උදවියද බොහෝ සුහදශීලී නිසාවෙන් මේ ගම්මානයේ අපූර්වත්වයටඑයත් බෙහෙවින් බලපායි.
නමුත් විදේශීය සංචාරකයන් තවම මෙම පරාදීසයේ සංචාරය කිරීම බොහෝ ලෙස අඩු වේ. එයට හේතුව වී ඇත්තේ පහසුකම් අඩු නිසාය.නමුත් මන්දාරම් නුවර යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මධ්‍යම කඳුකරයේ සැඟවුණු මැණිකක් වන අතර එය ස්වභාවික සුන්දරත්වය මනා ලෙස සපයයි. මෙය නැරඹීමට මේ සුන්දරත්වය ලෝකයම කතා වෙන්නා වූ සංචාරක භූමියක් කිරීම අවශ්‍යම දෙයකි.
සටහන – සඳුපමා ගමගේ